संतोष जगताप हे व्यवसायाने प्राथमिक शिक्षक असले तरी त्यांच्या अंतःकरणात वसलेला साहित्यकार अधिक प्रभावीपणे उभा राहतो. अध्यापनातून त्यांना समाजातील विविध स्तरांतील वास्तव पाहता आले, तर ग्रामीण जीवनातील कष्टमय संघर्ष त्यांनी जवळून अनुभवला. या अनुभवांचा ठसा त्यांच्या लेखनात ठळकपणे उमटतो.
उत्तम कथा लेखक आणि कवी म्हणून त्यांनी स्वतःचे स्वतंत्र स्थान निर्माण केले आहे. त्यांच्या कथांमध्ये मानवी भावभावना, ग्रामीण समाजाची झुंज आणि तरुण पिढीची स्वप्ने यांचे प्रभावी चित्रण आढळते. त्यांच्या कवितांमध्ये तर जीवनातील कटू वास्तवांवर सूक्ष्म भाष्य करणारी भावस्पर्शी ओढ दिसून येते.
त्यांची ‘विजेने चोरलेले दिवस’ ही कादंबरी विशेष गाजलेली आहे. ग्रामीण भागातील तरुण शेतकऱ्यांची घुसमट, त्यांना भेडसावणारे वीजटंचाईचे प्रश्न आणि त्या पार्श्वभूमीवर उभे राहणारे सामाजिक-आर्थिक वास्तव या कादंबरीत त्यांनी जिवंत केले आहे. ‘लोडशेडिंग’ या विषयावर केंद्रित असलेली ही मराठीतील एकमेव कादंबरी ठरते. त्यामुळे साहित्यविश्वात तिचे महत्त्व अनन्यसाधारण मानले जाते.
जगताप यांच्या लेखणीतून उमटणारा आवाज हा केवळ तक्रारींचा नाही तर बदलाची मागणी करणारा आहे. त्यांच्या साहित्याने वाचकांना विचार करायला भाग पाडले असून, तरुण पिढीसमोरील प्रश्नांकडे लक्ष वेधले आहे.
शिक्षक म्हणून समाजाला घडविण्याचे कार्य ते करतच आहेत; पण लेखक म्हणून त्यांनी समाजाला जागविण्याचे आणि बदल घडविण्याचे धाडस दाखवले आहे. म्हणूनच संतोष जगताप हे केवळ शिक्षक नाहीत, तर संघर्षातून आशेचा दीप पेटविणारे साहित्यकार म्हणून ओळखले जातात.
