दि. बा. पाटील हे मराठीतील प्रख्यात कथाकार असून त्यांचे लेखन गेली अनेक दशके वाचकांना भिडत आलेले आहे. दक्षिण महाराष्ट्रातील साहित्य चळवळीत त्यांनी खंबीर नेतृत्व केले आणि नव्या पिढीतील लिहिणाऱ्यांना सतत प्रोत्साहन व आधार दिला. त्यामुळेच ते केवळ लेखक न राहता साहित्य चळवळीतील मार्गदर्शक आणि प्रेरणास्रोत ठरले.
त्यांच्या कथनशैलीची खासियत म्हणजे रांगडी भाषा, धीरगंभीर आवाज आणि वास्तवाला भिडणारा स्वभावशोध. समाजातील हरलेल्या, उपेक्षित आणि संघर्ष करणाऱ्या माणसांची लढाई त्यांनी आपल्या कथांमधून जिवंत केली आहे. कृष्णाकाठचा प्रदेश, त्यातील माणसं, त्यांचं दु:ख आणि अवहेलना यांचे त्यांनी केलेले वास्तव चित्रण आजच्या वाचकाला विचार करायला भाग पाडते.
त्यांचा अलीकडचा ‘नोटबंदी’ हा कथासंग्रह मराठी साहित्यविश्वात महत्त्वाचा ठरतो. या संग्रहातील कथा केवळ वर्तमानाचा वेध घेत नाहीत, तर बदलत्या सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय संदर्भांचेही अचूक चित्रण करतात. प्रत्येक कथा स्वतंत्र धाटणीची असून, कथेच्या नव्या शक्यता शोधणारी आहे.
दि. बा. पाटील यांच्या लेखणीतून व्यक्त होणारा सामान्य माणसाविषयीचा जिव्हाळा आणि त्यांचा थेट स्वभावशोध हा त्यांच्या साहित्याचा आत्मा आहे. कथेतला आशय, भाषेची रांगडी ढब आणि भोवतालाला दिलेली प्रतिक्रिया यामुळे त्यांच्या कथा वाचकांच्या मनावर खोल ठसा उमटवतात.
आजच्या सामाजिक आणि राजकीय जीवनातील गुंतागुंत समजून घेण्यासाठी, तसेच सामान्य माणसाच्या संघर्षाला आवाज देणाऱ्या साहित्याचा अनुभव घेण्यासाठी दि. बा. पाटील यांचे लेखन हे एक महत्त्वाचे दालन ठरते.
